Spoof

Het Sinterklaasfeest is een vorm van ‘geinstitutionaliseerd racisme’ en wordt daarom door de Europese Unie verboden. Verontrustend nieuws waar RTV Noord-Holland twee weken geleden terecht ruim aandacht aan besteedde. Voor- en tegenstanders kwamen aan het woord, de bron van het bericht – de website van de EU – werd keurig genoemd. Journalistiek niets mis mee, dacht het Parool, en nam het nieuws de volgende dag op in zijn kolommen.

De Telegraaf vertrouwde het niet helemaal. Het internetadres van het persbericht (www.eu-online.org) kwam niet overeen met dat van de officiele EU-website (europa.eu.int). Eén telefoontje verschafte opheldering. Website en persbericht waren vals. Sterker nog, ook de sites van de voorstanders (www.wildgeraas.tk) en tegenstanders (www.genoegvansint.tk) waren nep, of, in webtermen, spoof.

In totaal vijf naar elkaar verwijzende sites hadden slechts één enkel doel: het misleiden van journalisten. Dat was precies de opdracht aan de studenten die deelnamen aan een masterclass van ontwerpbureau Mediamatic over het gebruik van nieuwe media in public relations. Ze zijn allemaal geslaagd.

Hoe makkelijk de pers om de tuin is te leiden, bleek afgelopen zomer al uit de wereldwijde aandacht voor de filmbeelden van Vincent van Gogh. Aan die hype kwam nog een heuse nepdocumentaire te pas. Het project van de studenten toont aan dat een beetje kennis van websites al voldoende is om de immer naar nieuws hongerende media te voeden.

Niet toevallig werd de masterclass gegeven door medewerkers van het Britse reclamebureau BorkowskiPR. Geen betere reclame dan een mediarel, met als bonus gratis naamsvermelding in de rectificatie. Spoof-sites als rent-a-baby.nl (‘U kunt uw baby voor verhuur aanmelden’) zullen dus steeds vaker navolging krijgen. Tijd voor een masterclass voor journalisten?