Nieuwsgroepen
Naast het versturen van e-mail en het surfen over het World Wide Web is het gebruik van nieuwsgroepen een veelvoorkomende toepassing van het internet. Wat zijn nieuwsgroepen en wat hebben zij op historisch terrein te bieden?
Een nieuwsgroep is eigenlijk niets anders dan een lijst openbare e-mailtjes. Iedereen kan de berichten lezen, zelf een bijdrage leveren of reageren op een eerder geplaatst bericht. De meeste e-mailprogramma’s kunnen met nieuwsgroepen overweg, maar er zijn ook speciale newsreaders. Als je een interessante nieuwsgroep hebt gevonden, kun je je daarop ‘abonneren’, zodat je automatisch de nieuwste berichtjes krijgt toegestuurd. Het gedeelte van internet waarop de nieuwsgroepen zijn te vinden, heet Usenet.
Inmiddels telt Usenet vele tienduizenden nieuwsgroepen. Om het een klein beetje overzichtelijk te houden, begint de naam van iedere groep met een afkorting, die iets zegt over het onderwerp of de taal. Zo staat ‘comp’ voor computers, ‘soc’ voor sociaal en ‘nl’ voor Nederlandstalig. Nieuwsgroepen die niet in een vaste categorie passen en dat geldt voor de meerderheid beginnen met ‘alt’ voor alternative.
Zeker in deze alternatieve groepen is het vaak een rommeltje. Het stikt er van de spam: reclame en andere oninteressante berichten. Sommige groepen werken met een moderator, een beheerder die bepaalt welke berichten wel of niet worden geplaatst. Gemodereerde groepen lenen zich meer voor serieuze vragen of discussie.
Ook op historisch vlak zijn er heel wat nieuwsgroepen. Sommige zijn heel algemeen, zoals ‘alt.history’ en ‘soc.history’, andere behandelen een bepaald tijdvak, zoals ‘soc.history.ancient’, en ‘soc.history.medieval’. Weer andere groepen gaan over een specifiek onderwerp zoals ‘alt.history.abe-lincoln’. De ene groep telt honderden bijdragen, de andere maar een handjevol.
Het niveau van de reacties loopt nogal uiteen. Zo kwam ik in een serieuze discussie over de laatste rustplaats van Adolf Hitler de volgende bijdrage tegen: ‘Hitler and Elvis run a convenience store franchise in Yellowknife… if the folks in Yellowknife don’t care about these strange little people, why should we?’ Wie dit soort humor niet weet te waarderen, kan zijn heil zoeken bij ‘soc.history.moderated’.
Mijn favoriete historische nieuwsgroepen zijn ‘alt.history.what-if’ en ‘soc.history.what-if’. Beide staan in het teken van iffy-history, met onderwerpen variërend van ‘What if dinosaurs still roamed the earth?’ en ‘What if Napoleon defeated England?’ tot ‘What if the US had annexed Canada?’ en ‘What if Nixon had not gone to China?’
Sommige van deze discussies komen nooit van de grond of verzanden in onnavolgbaar gekift, maar er zijn er genoeg die de moeite van het lezen waard zijn. Het aantal reacties op een bericht, de zogenaamde thread, kan oplopen tot tientallen e-mailtjes.
Omdat er zoveel mensen gebruikmaken van nieuwsgroepen, hoef je nooit lang te wachten op een reactie. Als proef op de som stel ik de vraag ‘What if the Dutch hadn’t traded Manhattan for Surinam?’ Een paar uur later zijn er al verschillende reacties.
Fijntjes wordt me uitgelegd dat van een echte ruil geen sprake was omdat de Britten de kolonie al hadden bezet. Veel vertrouwen in de Nederlanders is er niet: ‘I doubt the Dutch could have done any better than the British.’ Gelukkig zijn er ook deelnemers die met me mee fantaseren, al is een Nederlandstalig Manhattan een brug te ver: ‘There might be the New Amsterdam Times.’
Tweede Wereldoorlog
Veel bijdragen aan ‘alt.history.what-if’ gaan over
de Tweede Wereldoorlog. ‘What if the nazi’s won WWII?’, ‘What if Hitler
had the A-bomb?’, ‘What if operation Market Garden had succeeded?’, et cetera.
Voor het serieuzere werk is er ‘soc.history.war.world-war-II’.
Nostalgie
Er zijn ook nieuwsgroepen gewijd aan een enkel decennium. Mijn eigen favoriet is
‘alt.culture.us.1980s’, met eindeloos gebabbel over muziek en televisieseries uit de
tijd dat ik op school zat.
Déjà vu
Usenet kent zijn eigen archief: DejaNews. Vanaf
maart 1995 worden alle berichten bewaard. Inmiddels zijn dat er al meer dan 300
miljoen. Het archief is te bereiken via een gewone website.
Nieuwslezers
Wie regelmatig gebruik maakt van nieuwsgroepen, stapt al snel over van
een gewoon e-mailprogramma op een newsreader. De bekendste nieuwslezer is Forte Agent. Een
uitgeklede variant, Free Agent, is gratis van het net te halen.
Overlijdensberichten
Een echte Nederlandstalige geschiedenisnieuwsgroep is er nog
niet, maar het immer groeiende leger stamboomvorsers kan terecht bij
‘soc.genealogy.benelux’. Daar zijn onder meer de overlijdensadvertenties uit
verschillende regionale kranten te vinden. Het is maar wat je hobby is.